• – Jeśli nasze przypuszczenia się potwierdzą, może to być jedno z najważniejszych odkryć w badaniach dziejów Przemyśla. Kościół pod wezwaniem świętego Piotra był pierwszą murowaną świątynią w naszym mieście. Do tej pory uważano, że budowlę doszczętnie rozebrali Austriacy – mówi Podkarpacki Wojewódzki Konserwator Zabytków w Przemyślu Grażyna Stojak. Archeolodzy od lat poszukiwali śladów tej świątyni. Na starych mapach (m.in. w publikacji nieżyjącego już pasjonata archeologii, dyrektora ówczesnego Muzeum Okręgowego w Przemyślu Antoniego Kunysza) zaznaczono jej położenie, ale nie znalazło to potwierdzenia w terenie. Miejsce (czyli obecne podwórze przy Powiatowym Urzędzie Pracy przy ulicy Katedralnej), na którym mogła się znajdować, eksplorowane było wielokrotnie, ale bezskutecznie. Kilkanaście dni temu rozpoczęły się prace przy budowie wodociągu do Urzędu Kontroli Skarbowej. Podczas wykopów w przejściu między kamienicami, prowadzącym na podwórze PUP, robotnicy natrafili najpierw na ludzkie szczątki, a potem kamienne budowle. O znalezisku powiadomili Podkarpackiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz archeologów z Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej. Nadzór konserwatorski pełni Ewa Sosnowska, archeologiczny Michał Krzemiński.
– Najprawdopodobniej są to pozostałości murów po kościele pod wezwaniem świętego Piotra. Są jednak pewne wątpliwości, czy aby na pewno był to pierwszy kościół franciszkański. Kiedy franciszkanie przybyli do Przemyśla w XIII wieku, to otrzymali w użytkowanie kościółek świętego Piotra, więc wówczas teoretycznie on powinien już tu stać. Na pewno stał w XIV wieku, bo o tym możemy dowiedzieć się z wiarygodnych źródeł – wyjaśnia M. Krzemiński z Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej. W stosunku do obecnego kościoła ojców Franciszkanów czy bazyliki archikatedralnej obrządku greckokatolickiego kościół pw. św. Piotra był niewielką świątynią (10x14 metrów). Znalezisko obejrzał prof. Zbigniew Pianowski, zajmujący się archeologią architektury, pracujący w muzeum na Zamku Królewskim na Wawelu w Krakowie. – Ciosy kamienne oraz konstrukcja odsłoniętego okna w przyziemiu pozwalają przypuszczać, że może to być budowla z późnego średniowiecza. Na tym etapie prac trudno jednak wyrokować, czy jest to poszukiwany od lat kościół świętego Piotra – powiedział.
– Gdyby tak było, byłby to jeden z najstarszych obiektów odkrytych w Przemyślu. Znalezione pochówki wskazują, że tuż obok znajdował się przykościelny cmentarz, na którym chowano duchowieństwo albo najznamienitszych mieszkańców miasta. Prawdopodobnie okresowo kościół pełnił funkcję katedry – dodaje M. Krzemiński. Odkryte do tej pory fragmenty zostaną udokumentowane, a badania naukowe rozpoczną się wiosną przyszłego roku. (Życie Podkarpackie)